حضرت ادریس علیه السلام

 به نام خداوند بخشنده مهربان

 

پيامبري ادریس علیه السلام

حضرت ادريس علیه السلام از جمله پيامبرانى است كه در قرآن کریم، از آنان ياد شده است.خداى سبحان فرمود:

 وَإِسْمعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَاالْكِفْلِ كُلٌّ مِنَ الصّابِرِينَ

سوره مباركه انبياء ، آيه 85

 

وَاذكُرْ فِى الكِتابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كانَ صِدِّيقاً نَبِيّاً (56) وَرَفَعْناهُ مَكاناً عَلِيّاً (57)

سوره مباركه مريم ، آيات 56 وو 57

 

قرآن کریم ، وى را به صفاتى چون صبر، راستگويى و برخوردار از مقام برجسته توصيف فرموده است.

نظر دانشمندان درباره وى اين است كه او نخستين پيامبرى بود كه جبرئيل علیه السلام براى ارشاد و هدايت نسل قابيل - فرزند حضرت آدم علیه السلام -  بر او وحى نازل كرد تا از طغيان و سركشى و كفر خويش دست برداشته و به پيشگاه خداوند توبه نمايند، و طبق دستوراتِ آيين او زندگى كنند.

قرآن کریم، درباره زندگى و دستوراتِ دين و آيين ادريس علیه السلام  مشروحاً سخن نگفته است، چنانكه سند تاريخى و پا برجايى هم از زندگى او در دست نيست. معتبرترين كتابى كه درباره او سخن گفته "تاريخ الحكماء" است كه در اينجا به بيان برخى مطالب پراكنده ‏اى كه در آن وجود دارد مى ‏پردازيم، البته نه به عنوان اين‏ كه اين مطالب حقايقى بى‏ چون و چراست، بلكه از باب آگاهى.

  

نظريه يك

انديشمندان در مورد زادگاه و محل نشو و نماى آن حضرت اختلاف دارند. عده ‏اى گفته ‏اند: وى در مصر متولد شده و او را "هرمس الهرامسه" ناميده ‏اند و زادگاهش در «منف» (نام شهرى در مصر) است و نيز گفته ‏اند نام وى به زبان يونانى "ارميس"بوده كه معناى عربى آن "هرمس" و به زبان عبرى "خنوخ" و در عربى "اخنوخ" تلقى شده است و خداى مهربان او را در قرآن كه به زبان عربى آشكار نازل شده "ادريس" خوانده است.

هرمس (ادريس) از مصر بيرون رفت و در زمين گردش كرد و سپس به آن سرزمين بازگشت، [سرانجام‏] خداوند او را در سن هشتاد و دو سالگى به نزد خود بالا برد (از دنيا رفت) .

 

نظريه دو

دسته ‏اى ديگر معتقدند كه ادريس علیه السلام  در بابِل متولّد و در همانجا بزرگ شد. وى در اوايل عمر خويش از علوم شيث بن آدم كه جدّ اعلاى او بود بهره مى ‏جست و آنگاه كه به حدّ كمال رسيد، خداوند بدو نبوّت و پيامبرى عنايت فرمود. آن حضرت، مردمِ فاسد را از مخالفتِ با آيين حضرت آدم و شيث علیه السلام  نهى مى ‏كرد و [در اين راستا] عده ‏اى اندك از او اطاعت كرده و بيشتر آنان با وى به مخالفت برخاستند . از اين رو او و پيروانش از آن سامان بيرون رفته تا به مصر رسيدند.

ادريس علیه السلام  و همراهانش در مصر اقامت گزيدند و مردم را به امر به معروف و نهى از منكر و اطاعت از خداى مهربان دعوت كردند، چنان‏ كه گفته شده:

وى مردم را به آيين الهى و يگانگى خدا و پرستش آفريدگار و رهايى مردم از عذاب آخرت به وسيله كردار شايسته در دنيا دعوت نمود و آنها را بر بى ‏رغبتى به دنيا و رفتار عادلانه تشويق كرد و دستور داد تا آنگونه كه وى مى ‏گويد نماز به جاى آورند و دستور داد ايام مشخصى در هر ماه روزه بگيرند و آنها را به جهاد براى مبارزه با دشمنانِ دين و آيين خود تشويق و براى دستگيرى از مستمندان به آنان دستور پرداخت زكات را صادر فرمود.

جمله ي " الايمان بالله يورث الظفر: ايمان به خدا پيروزى را در پى دارد" برنگين انگشترى وى منقوش بود و بر كمربندى كه هنگام نماز ميّت مى ‏پوشيد، اين جمله نوشته شده بود:

 السعيد من نظر لنفسه و شفاعته عند ربه اعماله الصالحه

سعادتمند كسى است كه در كارهاى خويش بينديشد و كارهاى شايسته ی وى، شفيع او نزد پروردگارش خواهد بود

 

از جمله گفتار آن حضرت اين است كه فرمود:

هرگز كسى نمى ‏تواند خدا را بر نعمت‏هايش سپاس گويد، آنگونه كه او نسبت به بندگانش عطا و بخشش فرموده است.

خدا را با نيّت خالص بخوانيد و روزه و نمازهاى خويش را نيز خالصانه به جا آوريد.

نسبت به دنيادارىِ مردم ، حسد نورزيد. زيرا بهره ‏ورى آنان اندك است.

كسى كه از حد كفايتِ زندگى، قانع نباشد، هيچ چيز او را بى ‏نياز نمى ‏كند.

حيات و زندگىِ روح، در حكمت نهفته است.

 

     نوشته شده در 10 اسفند 1385

  « صفحه قبل                                                     صفحه اصلی                                                    صفحه بعد »