|
حضرت ادریس علیه السلام |
|
به نام خداوند بخشنده مهربان
پيامبري ادریس علیه السلام حضرت ادريس علیه السلام از جمله پيامبرانى است كه در قرآن کریم، از آنان ياد شده است.خداى سبحان فرمود:
وَإِسْمعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَاالْكِفْلِ كُلٌّ مِنَ الصّابِرِينَ سوره مباركه انبياء ، آيه 85
وَاذكُرْ فِى الكِتابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كانَ صِدِّيقاً نَبِيّاً (56) وَرَفَعْناهُ مَكاناً عَلِيّاً (57)سوره مباركه مريم ، آيات 56 وو 57
قرآن کریم ، وى را به صفاتى چون صبر، راستگويى و برخوردار از مقام برجسته توصيف فرموده است. نظر دانشمندان درباره وى اين است كه او نخستين پيامبرى بود كه جبرئيل علیه السلام براى ارشاد و هدايت نسل قابيل - فرزند حضرت آدم علیه السلام - بر او وحى نازل كرد تا از طغيان و سركشى و كفر خويش دست برداشته و به پيشگاه خداوند توبه نمايند، و طبق دستوراتِ آيين او زندگى كنند.قرآن کریم، درباره زندگى و دستوراتِ دين و آيين ادريس علیه السلام مشروحاً سخن نگفته است، چنانكه سند تاريخى و پا برجايى هم از زندگى او در دست نيست. معتبرترين كتابى كه درباره او سخن گفته " تاريخ الحكماء" است كه در اينجا به بيان برخى مطالب پراكنده اى كه در آن وجود دارد مى پردازيم، البته نه به عنوان اين كه اين مطالب حقايقى بى چون و چراست، بلكه از باب آگاهى.
نظريه يك انديشمندان در مورد زادگاه و محل نشو و نماى آن حضرت اختلاف دارند. عده اى گفته اند: وى در مصر متولد شده و او را "هرمس الهرامسه" ناميده اند و زادگاهش در «منف» (نام شهرى در مصر) است و نيز گفته اند نام وى به زبان يونانى "ارميس"بوده كه معناى عربى آن "هرمس" و به زبان عبرى "خنوخ" و در عربى "اخنوخ" تلقى شده است و خداى مهربان او را در قرآن كه به زبان عربى آشكار نازل شده "ادريس" خوانده است. هرمس (ادريس) از مصر بيرون رفت و در زمين گردش كرد و سپس به آن سرزمين بازگشت، [سرانجام] خداوند او را در سن هشتاد و دو سالگى به نزد خود بالا برد (از دنيا رفت) .
نظريه دو دسته اى ديگر معتقدند كه ادريس علیه السلام در بابِل متولّد و در همانجا بزرگ شد. وى در اوايل عمر خويش از علوم شيث بن آدم كه جدّ اعلاى او بود بهره مى جست و آنگاه كه به حدّ كمال رسيد، خداوند بدو نبوّت و پيامبرى عنايت فرمود. آن حضرت، مردمِ فاسد را از مخالفتِ با آيين حضرت آدم و شيث علیه السلام نهى مى كرد و [در اين راستا] عده اى اندك از او اطاعت كرده و بيشتر آنان با وى به مخالفت برخاستند . از اين رو او و پيروانش از آن سامان بيرون رفته تا به مصر رسيدند. ادريس علیه السلام و همراهانش در مصر اقامت گزيدند و مردم را به امر به معروف و نهى از منكر و اطاعت از خداى مهربان دعوت كردند، چنان كه گفته شده: وى مردم را به آيين الهى و يگانگى خدا و پرستش آفريدگار و رهايى مردم از عذاب آخرت به وسيله كردار شايسته در دنيا دعوت نمود و آنها را بر بى رغبتى به دنيا و رفتار عادلانه تشويق كرد و دستور داد تا آنگونه كه وى مى گويد نماز به جاى آورند و دستور داد ايام مشخصى در هر ماه روزه بگيرند و آنها را به جهاد براى مبارزه با دشمنانِ دين و آيين خود تشويق و براى دستگيرى از مستمندان به آنان دستور پرداخت زكات را صادر فرمود. جمله ي " الايمان بالله يورث الظفر: ايمان به خدا پيروزى را در پى دارد " برنگين انگشترى وى منقوش بود و بر كمربندى كه هنگام نماز ميّت مى پوشيد، اين جمله نوشته شده بود:السعيد من نظر لنفسه و شفاعته عند ربه اعماله الصالحه سعادتمند كسى است كه در كارهاى خويش بينديشد و كارهاى شايسته ی وى، شفيع او نزد پروردگارش خواهد بود
از جمله گفتار آن حضرت اين است كه فرمود: هرگز كسى نمى تواند خدا را بر نعمتهايش سپاس گويد، آنگونه كه او نسبت به بندگانش عطا و بخشش فرموده است. خدا را با نيّت خالص بخوانيد و روزه و نمازهاى خويش را نيز خالصانه به جا آوريد. نسبت به دنيادارىِ مردم ، حسد نورزيد. زيرا بهره ورى آنان اندك است. كسى كه از حد كفايتِ زندگى، قانع نباشد، هيچ چيز او را بى نياز نمى كند. حيات و زندگىِ روح، در حكمت نهفته است.
نوشته شده در 10 اسفند 1385 |